strona główna
K Kim naprawdę był Aladyn? Bajka Disneya jest daleka od arabskiego oryginału
Zanim przejdziemy do rzeczy, zagrajmy w skojarzenia. Zasad zabawy chyba nie trzeba tłumaczyć: ja rzucam hasło, Ty starasz się znaleźć możliwie jak najwięcej powiązanych z nim słów. Gotowy(a)? Zacznijmy zatem. Pierwsze hasło to: Aladyn. Wydaje mi się, że jestem w stanie domyślić się twoich odpowiedzi: Agrabah, księżniczka Jasmina, latający dywan. Pewnie zdziwi Cię jednak fakt, że gdybyśmy trzymali się wyłącznie oryginalnych „Baśni 1001 nocy”, wszystkie wymienione skojarzenia byłyby błędne? Powiem więcej – wśród baśni Szeherezady w ogóle nie ma historii o Aladynie i magicznej lampie. Skąd wzięła się zatem w europejskich wydaniach?
B Buszuj w Marrakeszu
Nazwa wycieczki to „Buszuj w Marrakeszu”. Biuro podróży, które ma ją w ofercie, obiecuje spacer urokliwymi uliczkami medyny oraz wizytę na wielkim placu Dżamaa al-Fna – najbardziej magicznym miejscu Maghrebu, słynnym z lokalnego kolorytu i spontanicznych występów. Zdjęcia na Instagramie wydają się potwierdzać ten opis. Luksusowe hotele, stosy kolorowych przypraw, niezliczone portrety na tle malowniczej marokańskiej architektury, oczywiście w stroju stylizowanym na orientalny, kolacja z widokiem na egzotyczne miasto. Coś mi jednak mówi, że to tylko iluzja, marketingowy miraż, zwyczajny blef. Sprawdzam.
P Plastik: dobry czy zły?
Nośmy plastik, to ubrania na miarę nadchodzącego millenium! Plastique est chique! Przekonywały w 1965 roku redaktorki “Elle”. Do pomysłu miały zachęcić rewolucyjne płaszcze z okładki: w całości z tworzyw sztucznych z praktycznym otworem na zegarek. Nikt wtedy nie mógł przewidzieć, że w XXI wieku ockniemy się na plastikowym kacu i w ramach odtrutki będziemy pozbywać się poliestru z garderoby. Faktem jest jednak to, że plastik dokonał w naszym życiu niemałej rewolucji. I to na wielu płaszczyznach.
D Do czego zdolne są fake newsy? O mniej znanych przyczynach odkryć geograficznych
Nasz współczesny obraz świata, choć bywa skrzywiony przez stereotypy, wydaje się być pełny. Wiemy, że prócz siedmiu kontynentów na Ziemi nie ma żadnych nieznanych lądów, nie szukamy ich też pod powierzchnią lądu, ani w wysokich górach. Pozostaje nam fantazjować o pozaziemskich światach, choćby na Marsie, ale i czerwona planeta jest już dość dobrze zbadana. Nie zawsze jednak tak było. Jeszcze do niedawna świat większości ludzi kończył się na rodzinnej wiosce lub mieście. Co było dalej? Rozbudzona niewiedzą wyobraźnia zdobywała się na rozmaite twory. Oto jedna z tego typu historii.
Felietony z bliska i z daleka
B Buszuj w Marrakeszu
Nazwa wycieczki to „Buszuj w Marrakeszu”. Biuro podróży, które ma ją w ofercie, obiecuje spacer urokliwymi uliczkami medyny oraz wizytę na wielkim placu Dżamaa al-Fna – najbardziej magicznym miejscu Maghrebu, słynnym z lokalnego kolorytu i spontanicznych występów. Zdjęcia na Instagramie wydają się potwierdzać ten opis. Luksusowe hotele, stosy kolorowych przypraw, niezliczone portrety na tle malowniczej marokańskiej architektury, oczywiście w stroju stylizowanym na orientalny, kolacja z widokiem na egzotyczne miasto. Coś mi jednak mówi, że to tylko iluzja, marketingowy miraż, zwyczajny blef. Sprawdzam.
P Plastik: dobry czy zły?
Nośmy plastik, to ubrania na miarę nadchodzącego millenium! Plastique est chique! Przekonywały w 1965 roku redaktorki “Elle”. Do pomysłu miały zachęcić rewolucyjne płaszcze z okładki: w całości z tworzyw sztucznych z praktycznym otworem na zegarek. Nikt wtedy nie mógł przewidzieć, że w XXI wieku ockniemy się na plastikowym kacu i w ramach odtrutki będziemy pozbywać się poliestru z garderoby. Faktem jest jednak to, że plastik dokonał w naszym życiu niemałej rewolucji. I to na wielu płaszczyznach.
P Po co copywriterowi historia sztuki?
Nie lubię, gdy ktoś pyta mnie jak pisać, bo jestem zdania, że nie ma to jednej skutecznej recepty. Nie wydaje mi się również, aby poradniki pisarskie, z jakimi miałam do czynienia, zrewolucjonizowały sposób, w jaki sama piszę. Chyba miał zatem rację mój polonista, mówiąc że od studiów, które uczą jak pisać, lepsze są te, które do pisania inspirują. Historia sztuki sprawdziła się w tej roli idealnie.
Nie nudne historie z przeszłości
K Kim naprawdę był Aladyn? Bajka Disneya jest daleka od arabskiego oryginału
Zanim przejdziemy do rzeczy, zagrajmy w skojarzenia. Zasad zabawy chyba nie trzeba tłumaczyć: ja rzucam hasło, Ty starasz się znaleźć możliwie jak najwięcej powiązanych z nim słów. Gotowy(a)? Zacznijmy zatem. Pierwsze hasło to: Aladyn. Wydaje mi się, że jestem w stanie domyślić się twoich odpowiedzi: Agrabah, księżniczka Jasmina, latający dywan. Pewnie zdziwi Cię jednak fakt, że gdybyśmy trzymali się wyłącznie oryginalnych „Baśni 1001 nocy”, wszystkie wymienione skojarzenia byłyby błędne? Powiem więcej – wśród baśni Szeherezady w ogóle nie ma historii o Aladynie i magicznej lampie. Skąd wzięła się zatem w europejskich wydaniach?
D Do czego zdolne są fake newsy? O mniej znanych przyczynach odkryć geograficznych
Nasz współczesny obraz świata, choć bywa skrzywiony przez stereotypy, wydaje się być pełny. Wiemy, że prócz siedmiu kontynentów na Ziemi nie ma żadnych nieznanych lądów, nie szukamy ich też pod powierzchnią lądu, ani w wysokich górach. Pozostaje nam fantazjować o pozaziemskich światach, choćby na Marsie, ale i czerwona planeta jest już dość dobrze zbadana. Nie zawsze jednak tak było. Jeszcze do niedawna świat większości ludzi kończył się na rodzinnej wiosce lub mieście. Co było dalej? Rozbudzona niewiedzą wyobraźnia zdobywała się na rozmaite twory. Oto jedna z tego typu historii.
Współczesne miasta mają masę problemów, ale te z przeszłości też nie były idealne
W 1898 r. w Nowym Jorku odbyła się konferencja, w której wzięli udział najbardziej szanowani specjaliści zachodniego świata. Temat przewodni: koński nawóz. Ulice były go już pełne i ówcześni planiści byli pewni, że miasta nie pomieszczą przez to więcej mieszkańców. Żadnego konkretnego rozwiązania nie udało jednak się wypracować. Los wielkich miast wydawał się przesądzony. Od zguby wybawił je samochód, który niedługo później stał się źródłem kolejnych problemów.
To właśnie miastom i ich problemom będzie poświęcony kolejny tekst. Przyjrzymy się zarówno tym obecnym, jak i tym, które udało się już rozwiązać.
Artykuł najprawdopodobniej ukaże się 08.06.2019